تعریف استرس چیست ؟ معنی استرس در روانشناسی
اما سوال اصلی این است که اگر ما نتوانیم مفهوم استرس را تعریف کنیم، چگونه می توان میزان آن را اندازه گیری کنیم؟
در جواب سوال استرس چیست باید گفت تعریف واژه استرس که در سال ۱۹۳۶ توسط دانشمند نامی هانس سلیه Hans Selye انتخاب شده است، بدین شرح می باشد.
یک واکنش عمومی بدن در قبال ایجاد هر گونه تغییر
در ادامه به بررسی بیشتر تعریف استرس در سایت روانشناسی ویکی روان میپردازیم.
تعریف استرس چیست و دلایل بروز استرس کدامند؟
هانس سلیه اظهار می دارد که:
هنگامی که حیوانات را در آزمایشگاه برای انجام بررسی با استفاده از تحریکات فیزیکی و احساسی متفاوت (ایجاد نور یا صدای آزار دهنده، قرار گرفتن در معرض گرما یا سرمای شدید، ایجاد فضای نا امید کننده) مورد بررسی قرار می دادند.
در همه آن ها تغییرات پاتوژنیکی (بیماری زا) مشابهی دیده شد.
این تغییرات شامل:
- زخم معده
- انقباض بافت لنفاوی
- و بزرگ شدن غدد فوق کلیوی
بودند.
تعریف استرس در روانشناسی
هانس سلیه بعد ها دریافت که با ادامه دادن شرایط استرس زا برای این حیوانات، آن ها دچار بیماری هایی می شوند که با بیماری انسان ها نیز مشابه بودند.
مانند:
- حملات قلبی
- سکته مغزی
- بیماری های کلیوی
- و رماتیسم مفاصل
پس از یافتن این واقعیت، هانس سلیه دریافت که بسیاری از بیماری ها بر اثر عوامل بیماری زای مشخص، اما متفاوتی ایجاد می شوند.
بعد ها ثابت شد که چیزی که هانس سلیه گفته بود، دقیقا نقطه مقابل این واقعیت است.
در حقیقت بسیاری از عوامل بیماری زای مختلف می توانند باعث ایجاد یک بیماری خاص شوند، که این مسئله هم در حیوانات و هم در انسان ها یکسان است.
نظریه هانس سلیه بسیار مورد توجه قرار گرفت و او خیلی سریع به یکی از تکیه کلام های مردم تبدیل شد.
برخی افراد از این واژه و عبارت استرس چیست برای عنوان کردن رئیس بد خلق و غیر قابل تحمل و دیگر موقعیت های شخصی غیر قابل کنترل خود استفاده می کردند.
بسیاری از افراد از این واژه به عنوان یک عکس العمل به درد قفسه سینه، ضربان قلب، سر درد یا تشنگی و چنین شرایطی یاد می کردند
دیگر افراد از استرس برای اشاره به آن چیزی استفاده می کردند که آن ها در پایان تکرار این واکنش ها – مانند زخم معده و حملات قلبی – دریافت می کردند.
دانشمندان بسیاری در مورد این تعریف نامعلوم شکایت داشتند و یکی از فیزیک دانان در سال ۱۹۵۱ نتیجه گیری خود را در ژورنال پزشکی بریتانیا چنین عنوان کرد:
علاوه بر اینکه تعریف استرس در خودش است، خودش علت و نتیجه خود نیز می باشد
تاریخچه استرس چیست؟
متاسفانه هانس سلیه نمی دانست که کلمه استرس قرن هاست که در فیزیک برای تعریف انعطاف پذیری استفاده میشده است.
(انعطاف پذیری= چیزی که به مواد اجازه می دهد تا پس از این که توسط یک جسم خارجی فشره شدند و یا کش آمدند، به اندازه و شکل ابتدایی خود در بیایند. )
همانطور که در قوانین Hook در سال ۱۶۵۸ بیان شده است، قدرت یک نیروی خارجی یا فشار، مانند یک فلز چکش خورده باعث ایجاد یک کشش و خستگی می شود.
این تعریف زمانی بیشتر باعث گیجی افراد شد که تحقیقات او می خواستند به زبان های دیگر ترجمه شوند.
زیرا در زبان های دیگر کلمه ای وجود نداشت که بتواند مفهوم دقیق استرس را برساند، زیرا مفهوم استرس را نوعی فشار تلقی کرده بود.
در سال ۱۹۴۶ هنگامی که از او خواسته شده بود تا در این مورد در دانشگاه Collège de France سخنرانی کند مسئول آکادمی زبان فرانسوی در مورد استفاده از این کلمه چندین روز دچار مشکل شده بود.
در نهایت تصمیم بر این شد تا کلمه جدیدی را جایگزین استرس کنند.
معنی استرس چیست
ظاهرا، برخی متعصبین زبان ملی، از کلماتی مانند le stress، il stress ، lo stress و der stress به جای کلمه استرس استفاده می کردند.
دیگر زبان های اروپایی و زبان های روسی، ژاپنی، چینی و عربی نیز همین مشکل را پیدا کردند.
استرس یکی از معدود کلمات زبان های اروپایی است که قانون استفاده نکردن از الفبای رومی را حفظ کرده است.
حتما مقاله انواع هورمون های استرس زا را در سایت ویکی روان مطالعه کنید.
تعریف دقیق استرس
در پاسخ به سوال تعریف علمی استرس چیست باید گفت از آنجایی که واضح است که اکثر افراد استرس را در موقعیت های خطرناک و ترسناک می بینند Selye برای توانایی تشخیص محرک و واکنش، به تدریج کلمه جدیدی را ایجاد کرد:
“stressor” . استرس بطور عمومی هم معنی کلمه ی تشویش است.
معنی لغوی آن:
فشار ذهنی و فیزیکی یا احساسی” و یا ” شرایط یا احساسی که هنگامی ایجاد می شود که تقاضا از یک فرد بیشتر از توانایی فردی و اجتماعی او باشد و فرد نتواند به آن پاسخ بدهد
می باشد.
بنابراین استرس معنی منفی گرفت و نمود مثبت آن (استرس مثبت که قبلا در ویکی روان در مورد آن صحبت کردیم) انکار شد.
با این حال هنگامی که از یک فرد خواسته می شود تا از توان خود، کار بیشتری انجام دهد، استرس می تواند مفید هم باشد.
انواع استرس می تواند تا یک زمانی باعث شکوفایی نیز شود و از یک جایی به بعد نتیجه ی معکوس دارد
از این رو نتایج معکوس این شکوفایی نیز در هر فرد متفاوت است.
استرس می تواند مثبت و سازنده هم باشد
شما باید همیشه نسبت به علائم و نشانه های استرس آگاه باشید تا این اتفاق باعث آسیب رسیدن به شما نشود.
برخی از این سیگنال ها گاهی به قدری در یک فرد متفاوت و نا آشنا می باشند که مورد توجه قرار نمی گیرند و زمانی آشکار می شوند که دیگر خیلی دیر شده است.
حتی گاهی اتفاق می افتد که پیش از این که خودتان متوجه شوید، دیگران این علائم را در شما مشاهده می کنند.
این همان چیزی است که هانس سلیه آن را eustress نامیده است.
برای مثال، برنده شدن در یک مسابقه یا انتخابات نیز می تواند دارای استرس مخربی باشد.
همچنین یک بوسه ی آتشین و آن احساسی که ممکن است به دنبال داشته باشد نیز استرس زا می باشد
متاسفانه Selye در همه عمرش در پی یافتن یک معنی رضایت بخش برای استرس بوده است.
او در پی تلاش برای مقایسه بررسی هایی که بر روی حیوانات انجام داده است با زندگی انسانی، دوباره استرس را چنین تعریف کرده است:
ایجاد یک فرسودگی در بدن انسان
این تعریف بیشتر مناسب پیری بیولوژیکی می باشد و خیلی تعجب آور نیست که استرس می تواند روند پیری را تسریع بخشد.
در واپسین سال های عمر Selye، هنگامی که در مورد تعریف استرس از او سوال می کردند، او چنین پاسخ می داد:
“همه می دانند استرس چیست اما در حقیقت نمی دانند استرس چیست “
به همین خاطر است که تعریف علمی استرس سخت است.
آزمایشات صورت گرفته برای پاسخ به اینکه تعریف علمی استرس چیست
همانطور که گفتیم، پاسخ به سوال استرس چیست دشوار است زیرا علائم استرس از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
یک مثال خوب برای این مسئله مشاهده مسافرانی است که روی غلتک شیب دار شهربازی سوار شده اند.
برخی از آن ها روی صندلی های انتهایی نشسته اند، چشم هایشان را می بندند.
فک هایشان به هم چسبیده است، و دست های سفیده شده شان را به میله ی آهنی محکم گرفته اند.
آن ها اصلا نمی توانند منتظر بمانند تا بازی تمام شود و نمی توانند تصور کننده که چه زمانی پایشان را روی زمین آرام می گذارند.
اما از طرفی، در قسمت جلویی، افرادی را مشاهده می کنیم که با چشمانی باز با لذت جیغ می زنند.
نمی توانند برای سوار شدن به این وسیله ی بازی منتظر بمانند.
همچنین در بین این دو گروه افرادی را مشاهده می کنیم که اصلا علاقه ای به سوار شدن بر روی این وسیله ندارند.
اکنون به نظر شما این وسیله بازی استرس آور است؟
غلتک شیب دار شهربازی می تواند یک مثال خوبی برای این باشد که شرایط استرس آور می تواند برای هر کسی متفاوت باشد.
چیزی که باعث تمایز آن افراد مشتاق به استفاده از بازی و افرادی که در عقب نشسته بودند می شود، احساس کنترلی است که آن ها نسبت به آن حادثه دارند.
در حالی که کدام این این دو گروه نتوانسته بودند احساس خود را کنترل کنند.
اما انتظار آن ها از آن رویداد متفاوت از یکدیگر بود.
در بسیاری از مواقع ما برای خودمان استرس تولید می کنیم
زیرا به جای یادگیری درست، درک اشتباهی از حوادث داریم.
با این که همه افراد نمی توانند با تعریف استرس و جواب استرس چیست به طور کلی موافق باشند.
اما همه بررسی های تجربی و بالینی ما اثبات می کنند که احساس داشتن، کنترل کم و یا عدم کنترل بر روی حوادث، همیشه استرس آور است و این همان مفهوم استرس است.
پیشنهاد می کنیم مقاله راه سریع از بین بردن استرس را در سایت ویکی روان مطالعه و با دوستان خود که نیاز به خواندن آن دارند به اشتراک بزارید.
برگرفته از مطلب تعریف استرس در روانشناسی سایت روانشناسی ویکی روان